امام صادق(ع) در ابتدای دعای ماه رجب به ما یاد می دهند که اینطور خدا را بخوانید: «یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْر» اى که براى هر خیرى به او امید دارم و در اواسط دعا اینگونه می خوانیم: «اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَة» به من به خاطر درخواستى که از تو کردم همه خیر دنیا و همه خیر آخرت را عطا کن؛ اما براستی این «خَیْر» در این دعا به چه معنی است؟ چرا در این دعا اینقدر پررنگ است؟
دعای رجبیه فضایی برای تزکیه و آماده شدن برای ماه میهمانی خداوند یعنی ماه مبارک رمضان است. می توان اینگونه گفت که منظور از «خَیْر» در این دعا، امام زمان(عج) است که ما امید داریم خداوند متعال این خیر را به ما بدهد که هم خیر در دنیاست و هم خیر آخرت در آن است. دلایلی برای این مطلب وجود دارد که در حدّ توان مطرح می نماییم:
1- خداوند می فرماید:
بَقِیَّتُ اللّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنین[1] بقیت الله برایتان خیر است اگر ایمان داشته باشید. در حدیثی از امام باقر(ع) نقل هست که می فرمایند:
«هنگامیکه مهدی(عج) خروج می کند، به کعبه تکیه می دهد و 313 نفر به گرد او جمع می شوند و اولین چیزی که می گوید این آیه است که: «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» سپس می گوید: «منم بقیه الله در زمینش و خلیفه اش و حجتش بر شما، مسلمانی به او سلام نمی دهد مگر اینکه می گوید: سلام بر تو ای بقیه الله در زمینش[2]»
پس بهترین «خَیْر» با توجه به این آیه و حدیث ذیلش، بقیت الله است که منظور امام مهدی(عج) هستند.
2- ماه رجب و ماه شعبان برای آمادگی ماه رمضان تعبیه شده و ماه رمضان موسم قرب خداوند است[3]. ما در ماه رجب در قالب دعای رجبیه از خداوند «خَیْر» را درخواست می کنیم و در نیمه ماه شعبان وجهی از اصل «خَیْر» را در قالب اعمال نیمه شعبان جستجو می کنیم و در شب قدر که در ماه مبارک رمضان است صاحب شب قدر را تحسس می کنیم، در طی سه ماه به تحسس امام مهدی(عج) می پردازیم تا در شب قدر به ایشان متصل شویم. پس با توجه به این مطلب می توان گفت که «خَیْر» در دعای رجبیه همان صاحب لیله القدر یعنی امام زمان(عج) هستند.[4]
3- خداوند در بسیاری از آیات خود انسانها را به آخرت دعوت کرده است و آخرت را «خَیْر» معرفی می کند. مثلا می فرماید: وَ اْلآخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقی[5]. می دانیم که بهشت ظهور یکی از مصادیق آخرت است و صاحب بهشت ظهور مصداق «خَیْر» می باشد.
حال به این موضوع توجه کنیم که «رجبیون» چه افرادی هستند؟ با توجه به مطالب فوق که مطرح شد، رجبیون افرادی هستند که به جستجوی امام مهدی(عج) هستند و تمام دعایشان طلب امام زمان(عج) از خداوند متعال است. به حدیث معروفی که امام صادق (ع) می فرماید دقت کنیم:
«إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَى مُنَادٍ فِی بُطْنَانِ الْعَرْشِ أَیْنَ الرَّجَبِیُّونَ فَیَقُومُ أُنَاسٌ یُضِیءُ وُجُوهُهُمْ لِأَهْلِ الْجَمْعِ .... مَعَ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ أَلْفُ مَلَکٍ عَنْ یَمِینِهِ وَ أَلْفُ مَلَکٍ عَنْ یَسَارِهِ یَقُولُونَ لَهُ هَنِیئاً لَکَ کَرَامَةُ اللَّهِ یَا عَبْدَ اللَّهِ فَیَأْتِی النِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ عِبَادِی وَ إِمَائِی وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأُکْرِمَنَّ مَثْوَاکُمْ وَ لَأُجْزِلَنَّ عَطَایَاکُمْ وَ لَأُبَوِّئَنَّکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ غُرَفاً تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها..[6]
روز رستاخیز سروشى از بطن عرش ندا مىدهد رجبىها کجایند؟ گروهى برمىخیزند که چهرهشان براى مردم محشر مىدرخشد... همراه هر یک از ایشان هزار فرشته از سوى راست و هزار فرشته از سوى چپ ایستادهاند و به او مىگویند اى بنده خدا! کرامت خدا بر تو گوارا باد! از عرش هم ندا مىآید که اى بندگان من! سوگند به عزت و جلال خودم جایگاه شما را گرامى و عطاى شما را جزیل قرار مىدهم و غرفههایى از بهشت به شما ارزانى مىدارم که از زیر آن جوىها جارى است و جاودانه در آن خواهید بود.
براستی چه افرادی لایق چنین توصیفی از امام صادق(ع) در روز قیامت هستند؟ آیا به صرف اعمالی چون روزه مستحبی یا استغفار و از این جمله اعمال می تواند چنین مقامی برای انسانها در قیامت بوجود آورد؟ به نظر می رسد خداوند افرادی که دنبال «خَیْر» حقیقی یعنی دنبال خلیفه الله هستند را چنین اجر می نهد.
در پایان این مطلب موضوعی به صورت سرفصل عرض می کنیم که احتمالا منظور از «خَیْر» در این دعا به استناد آیات سوره قدر وجود مقدس و نورانی حضرت زهرا(س) هستند.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
[1]- سوره هود آیه 86
[2]- کمالالدین ج1 ص330 / بحارالأنوار ج52 ص191 [إکمال الدین] / معجم احادیث امام مهدی (عج) ج5 ص175 ح1601
[3]- وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادی عَنّی فَإِنّی قَریبٌ أُجیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجیبُوا لی وَ لْیُؤْمِنُوا بی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ(البقرة 186)
و هنگامی که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا میخواند، پاسخ میگویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند (و به مقصد برسند)!
[4]- بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ إِنّا أَنْزَلْناهُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ(1) وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ(2) لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ(3) تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ(4) سَلامٌ هِیَ حَتّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ(5)
[5]- سوره اعلی آیه 17
[6]- روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، مجلس شصت و چهارم، ص 636